نشست علمی« ابعاد تربیت اقتصادی حج» روز سه شنبه تاریخ 1404/3/13 در نمایندگی جامعة المصطفی افغانستان با حضور اساتید و کارمندان نمایندگی برگزار گردید.
در این نشست آقایان محمدعارف صداقت و سیدمحمدنقی موسوی کارشناسان و آقای سیدطالب علوی دبیر علمی بودند.
نشست با تلاوت قرآن کریم توسط سیدجمال الدین موسوی آغاز شد و سپس آقای علوی علوی با اشاره به جنبه های فردی و اجتماعی حج یادآور شدند که بهره برداری از ذخایر عظیم فریضه الهی حج و آثار و برکاتی که این همایش عظیم می تواند برای آحاد امت اسلامی داشته باشد بسیار مهم تر از آثار و نتایج فردی آن است.
در ابتدا آقای محمد عارف صداقت در خصوص چیستی تربیت اقتصادی توضیح داده و بیان داشتند که تربیت اقتصادی فرآیندی است که در آن افراد، به ویژه کودکان و نوجوانان، آموزش می‌بینند تا مفاهیم، مهارت‌ها و رفتارهای مرتبط با اقتصاد و مدیریت مالی شخصی را درک کرده و بکار گیرند. هدف این نوع تربیت، آماده‌سازی افراد برای تصمیم‌گیری‌های اقتصادی هوشمندانه، مدیریت بهتر درآمد و هزینه‌ها، و توسعه رفتارهای اقتصادی مسئولانه است.
ایشان به مهمترین جنبه‌های تربیت اقتصادی اشاره نمودند که مواردی از قبیل شناخت مفاهیم پایه‌ای مانند: پس‌انداز، مصرف، سرمایه‌گذاری و بودجه‌بندی؛ ترویج آگاهی درباره ارزش پول، تلاش و کار؛ آموزش مهارت‌های مدیریت مالی و سرمایه‌گذاری و ترویج رفتارهای اقتصادی اخلاقی و مسئولانه را دربر می گیرد.
آقای صداقت در باره مبانی و اصول و روش های تربیت اقتصادی افزودند که مبانی، اصول و روش‌های تربیت اقتصادی بر پایه فلسفه آموزش و پرورش در حوزه اقتصاد استوار است و هدف آن توسعه مهارت‌ها و نگرش‌های اقتصادی صحیح در افراد است.
به نظر آقای صداقت، تأثیرات حج در تربیت اقتصادی عبارتند از: تقویت روحیه صرفه‌جویی و مدیریت مالی؛ ترویج فرهنگ قناعت و ساده‌زیستی؛ افزایش روحیه مسئولیت‌پذیری مالی؛ ایجاد شبکه ارتباطات اقتصادی و اجتماعی؛ تأمل بر ارزش‌های مادی و معنوی. در مجموع، حج علاوه بر ابعاد معنوی، نقش مهمی در تربیت اقتصادی فرد ایفا می‌کند، به ویژه در زمینه مدیریت مالی، قناعت، و توسعه فرهنگ مسئولیت‌پذیری اقتصادی
در ادامه آقای سید محمد نقی موسوی در خصوص نقش تربیتی حج در حوزه اقتصاد بیان نمودند که از شرایط وجوب حج ، استطاعت مالی است. این استطاعت از حیث اقتصادی دارای ویژگی‌های مشخصی است که عبارتند از: هزینه رفت و برگشت و اعمال حج را داشته باشد؛ داشتن هزینه زندگی وابستگان در زمان غیبت؛ عدم نیاز به فروش ابزار کار یا اموال ضروری؛ امکان پرداخت بدهی‌ها؛ درآمد پایدار یا سرمایه برای زندگی پس از حج.
ایشان یادآور شدند که تربیت اقتصادی در حج یکی از جنبه‌های پنهان اما بسیار عمیق این فریضه الهی است. حج با ساختار معنوی خود، می‌تواند در ابعاد مختلف زندگی اقتصادی فرد و جامعه، نقش تربیتی ایفا کند. مهمترین ابعاد تربیت اقتصادی حج عبارت‌اند از این که فرد برای انجام حج باید پس‌انداز و مدیریت مالی دقیق داشته باشد. او یاد می‌گیرد چطور نیازهای ضروری را بر خواسته‌های زودگذر مقدم بدارد. حاجی نظم و برنامه‌ریزی مالی و نیز قناعت و ساده‌زیستی را سرلوحه کار خویش باید قرار دهد. تجربه حج، با پوشیدن لباس احرام ساده، اقامت در شرایط یکسان و دوری از تجملات، فرد را به سمت کاهش وابستگی به مظاهر مادی سوق می‌دهد. همچنین کاهش اسراف و گرایش به مصرف معقول پس از حج، به‌دلیل تغییر در نگرش فرد نسبت به دنیا از نقش های تربیتی حج در حوزه اقتصاد است. موارد دیگر عبارتند از: توجه به حق‌الناس و تطهیر مال؛ انفاق و کمک به دیگران؛ تقویت مسئولیت‌پذیری مالی نسبت به خانواده؛ توسعه روابط و شبکه‌سازی.
آقای موسوی در خصوص آثار مثبت فریضه حج به آثاری مانند خروج سرمایه از حالت راکد؛ اشتغال‌زایی؛ رونق بخشی خدمات و گردشگری مذهبی بین‌المللی اشاره نمودند و افزودند که حج یکی از بزرگ‌ترین رویدادهای گردشگری مذهبی جهان است که باعث گردش عظیم سرمایه بین کشورها می‌شود.
این نشست علمی همزمان به صورت آنلاین برای کاربران فضای مجازی نیز پخش گردید.
