نشست علمی تحت عنوان«نقش امام صادق در گسترش علوم اسلامی (فقه و کلام اسلامی)» روز پنجشنبه تاریخ 1404/2/4 در نمایندگی جامعة المصطفی افغانستان با حضور اساتید و کارمندان نمایندگی برگزار گردید.

کارشناسان این نشست آقایان سیدجمال الدین موسوی و روح الله رحمانی و دبیر علمی آن وسیم فیضی بود.

نشست با تلاوت قرآن کریم توسط آقای زکریا فصیحی آغاز شد و در ادامه موضوع نشست توسط دبیر علمی طرح گردید و سپس آقای سیدحمال الدین موسوی پیرامون نقش امام صادق(ع) در گسترش علوم اسلامی از جمله توسعه علم کلام اسلامی توضیح دادند، ایشان گفتند: عصر امام صادق(ع) همزمان بود با انتشار علوم اسلامی و انسانی از قبیل تفسیر، فقه، حدیث، کلام، انساب، لغت، شعر، طب، تاریخ، نجوم و غیر آن و نیز پیدایش افکار و اندیشه های مختلف به طوری که سبب پیدایش مذاهب اسلامی و مکاتب کلامی شده بود.

ایشان افزود: امام صادق (ع) با تاسیس یک مکتب کلامی جامع، پایه‌گذار تفکرات نوین در فلسفه و کلام اسلامی شدند. شاگردانی که تحت آموزش ایشان قرار گرفتند، از جمله: هشام بن حکم و هشام بن سالم و مومن طاق ، در تفکرات کلامی و علمی خود بسیار موثر بودند و مباحث فلسفی و کلامی را به بهترین شکل ممکن گسترش دادند.

ایشان در اخیر گفت: نقش امام صادق (ع) در گسترش علم کلام اسلامی، نه تنها به تقویت مبانی دینی و فلسفی اسلام کمک کرد، بلکه یک بستر علمی و فکری را فراهم نمود تا دانشمندان و متفکران بعد از ایشان بتوانند در ادامه این مسیر گام بردارند. ایده‌های ایشان هنوز هم در مباحث کلامی و فلسفی معاصر مورد بحث و استفاده قرار می‌گیرند و به عنوان پایه‌ای برای تفکر اسلامی مدرن شناخته می‌شوند.

سپس آقای رحمانی در رابطه با نقش امام صادق در گسترش علم فقه توضیح داده و گفتند:  امام صادق (ع) به جمع‌آوری و نقل احادیث پیامبر (صلی‌الله‌عليه‌وآله) و ائمه معصومین (ع) پرداخته و در کنار تفسیر آیات قرآن، به احادیث نیز به عنوان یکی از منابع اصلی فقه توجه داشتند. این احادیث و آموزه‌های ایشان، به مرور زمان به عنوان منابع اصلی فقه اسلامی شناخته شدند.

ایشان افزود:  امام صادق (ع) در فقه اسلامی به مسائل روزمره و احتیاجات اجتماعی نیز توجه خاصی داشتند. ایشان به طرح مسائل فقهی مرتبط با حقوق افراد، ارتباطات اجتماعی و اقتصادی پرداخته و به تبیین احکام مربوط به آن‌ها می‌پرداختند. این رویکرد سبب می‌شد که فقه اسلامی به نیازهای زمان پاسخ گوید و بیشتر در زندگی روزمره مردم کاربرد داشته باشد.

آقای رحمانی در اخیر گفت: نقش امام صادق (ع) در گسترش علم فقه اسلامی فراتر از آموزش احکام شرعی بود و ایشان با بهره‌گیری از عقل و استدلال، تأسیس مکتب فقهی، و تربیت فقیهان، به پویایی و توسعه فقه اسلامی در جامعه کمک شایانی کردند.