نشست علمی تحت عنوان« روشهای مبارزۀ امام صادق (ع) برای گسترش و نهادینهسازی معارف اسلامی» روز یکشنبه تاریخ 1404/2/7 در نمایندگی جامعة المصطفی افغانستان با حضور اساتید و کارمندان نمایندگی برگزار گردید.
در این نشست علمی آقایان محمدطاهر رفیعی و علی شاه فایق کارشناسان و آقای سیدهادی صادقی نژاد دبیر علمی بودند.
نشست با تلاوت آیات قرآن کریم توسط آقای زکریا فصیحی آغاز شد. سپس آقای محمدطاهر رفیعی به بیان زمینههای کار فکری و فرهنگی امام صادق (ع) پرداخت. وی بیان داشت که گسترش جغرافیایی اسلام، برقراری رفت و آمدها به مرکز سرزمین اسلامی، برخورد فکری ملل و نحل، رشد سطح فکری جامعه را در پی داشت.
ایشان افزود: امام صادق (ع) در این زمینۀ رشدیافته و با استفاده از فرصت سیاسی فراهمشده، توانست نهضت فکر مورد نظر خویش را بسط دهد. حضرت برای بسط مکتب فکری خود، از روشهایی چون برگزاری درس، برگزاری مناظره با نحلههای فکری مختلف، فرستادن شاگردان به اقصا نقاط کشور اسلامی، پرهیز از همراهی با قیامهای فرزندان امام حسن (ع)، تقیه و ایجاد شبکۀ ارتباطیای به نام نهاد وکالت استفاده کرد و بدین طریق توانست مکتب فکری خویش را گسترش دهد.
در ادامۀ آقای علیشاه فایق با تقسیم مصنوعات بشر به سختافزاری و نرمافزاری، شیوۀ امام صادق (ع) را مقدم داشتن نرمافزار بر سختافزار دانست.
وی افزود: شیوۀ پیامبر اکرم (ص) آن بود که ابتدا کار نرم افزاری (تسخیر نفوس) میکرد؛ زیرا وقتی نفوس آدمیان مسخر شود، نمادهای سختافزاری و تمدنی مورد نیاز خود را خواهد ساخت؛ اما اگر داستان برعکس شود و کار سختافزاری در اولویت قرار گیرد، ممکن است در کوتاه مدت توفیقی حاصل شود؛ اما در دراز مدت ممکن است آنچه حاصل آمده است، پاک از میان برود.
آقای فایق بیان داشت: نمونۀ چنین اتفاقی فتح اندلس به دست مسلمانان است. مسلمانان آن سرزمین را فتح کرده بودند و سالهای بسیاری هم بر آن حکم راندند و نمادهای تمدنی اسلامی هم در زمین ساختند؛ اما زمانی که در اثر گردش زمانه ورق برگشت، اندلس با تمامی نمادهای اسلامی و تمدنیاش از دست رفت. دلیل عمدۀ این تغییر آن بود که پیش از نمادسازی و تمدنسازی، فرهنگسازی و تسخیر قلوب صورت نپذیرفته بود.
ایشان افزود که این روشی که در زمان پیامبر (ص) اولویت داشت، در زمان امویها و عباسیها منقلب شده بود و جای آن را تقدم کشورگشایی و بسط نمادهای تمدنی اسلامی گرفته بود. امام صادق (ع) با مبارزۀ سخت مخالفت کرد و به مبارزۀ نرم بازگشت و از فرصت پیش آمده در جهت بسط فرهنگ اسلامی استفاد کرد.