نشست علمی تحت عنوان« نقد تفکر افراط گرایی» روز دوشنبه تاریخ 1403/9/26 در نمایندگی جامعة المصطفی افغانستان با حضور اساتید، دانشجویان و کارمندان نمایندگی برگزار گردید.
در این نشست علمی آقای دکتر سید روح الله حسینی، رایزن فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در کابل و آقای حجت اسلام احمدعلی علی زاده، استاد حوزه منحیث کارشناسان و آقای روح الله روحانی دبیر علمی بود.
نشست با تلاوت قرآن کریم توسط آقای فرهمند آغاز شد و سپس آقای حسینی صحبت نمودند، ایشان عدم همه‌جانبه نگری را سبب کشیده شدن به ورطۀ افراطیت و در مقابل، نگاه همه‌جانبه به مسائل را سبب رسیدن به اعتدال و میانه روی دانست.
وی افزود: برخلاف تبلیغات رسانه‌ای غربی‌ها که مسلمانان را به افراط‌گرایی متهم می‌کند، خروج از اعتدال و فروغلتیدن به ورطۀ افراط و افراط‌گرایی مختص مسلمانان نیست؛ بلکه در جوامع غیر مسلمان نیز وجود داشته و دارد. به عنوان مثال اروپا با اکثریت مسیحی، اوج افراط‌گرایی را تجربه کرده است که از قضا نزاع و کشمکش‌های افراط‌گرایان ناشی از اختلافات مذهبی و اعتقادی نحله‌های مختلف مسیحیان بوده است.
آقای حسینی در ادامه سخنان خود گفت: در نگاه اسلام واقعی؛ یعنی قرآن و سنت پیامبر و اهل بیت (ع) هیچ‌گونه افراطیت و تندروی مذهبی وجود ندارد. اسلام دین اعتدال و عقلانیت است. آنچه در دنیای اسلام سبب افراطیت و تندروی مذهبی شده است، ضعف درونی کشورهای مسلمان و هجمۀ بیرونی دشمنان اسلام و مسلمانان است. وی همچنین تأکید کرد که قرآن و متون دینی ما بر عقلانیت، اعتدال، احترام به دیگری و گفتگو در مسائل اختلافی تأکید شده است؛ اما متأسفانه جریان‌های تندرو به این توصیه‌ها پشت کرده و به آن توجه نمی‌کند.
در ادامه آقای احمدعلی علی‌زاده، به عوامل تندروی و افراط‌گرایی مذهبی در دنیای اسلام پرداخت و ضمن مؤثر دانستن عواملی چون دخالت‌های بیگانگان در بروز و تشدید این پدیده، بر اهمیت عواملی تأکید کرد که در درون دنیای اسلام و تراث اسلامی وجود دارد.
وی گفت: امت اسلامی بر برخی اصول اجماع دارد که می‌تواند در رهایی از دام افراط‌گرایی و تندروی مفید و مؤثر باشد. یکی از اصول مورد اجماع مذاهب اسلامی آن است که غلاط و نواصب کافرند و جز این دو فرقه، هیچ مسلمانی را نمی‌توان به هیچ بهانه‌ای تکفیر کرد. با این همه این آموزه از سوی شیعه و سنی گرفتار بدفهمی شده است؛ به طوری که در میان شیعه کسانی، اهل سنت را به نصب و ناصبی‌گری متهم می‌کنند و در میان اهل سنت کسانی، شیعه را به غلو متهم می‌کنند. اگر از این بدفهمی بگذریم، این اصل می‌تواند موجب رهایی از افراط‌گرایی شود. اصل دومی که مورد اجماع فریقین است، اصل وجوب محبت اهل بیت (ع) است که شیعه و سنی بر آن اجماع دارند و حتی آن را جزء ایمان می‌دانند.
حجت الاسلام علی‌زاده در ادامه گفت: پاره‌ای از عوامل افراط‌گرایی مذهبی در تراث اسلامی، اعم از شیعی و سنی، وجود دارد. وی به پاره‌ای احادث در جوامع روایی شیعه و سنی اشاره کرد و آن را از عواملی دانست که نرم‌افزار تکفیر و افراط‌گری را برای برخی افراد فراهم می‌کند. وی برای حل مشکل افراط‌گری در جامعۀ اسلامی، خواستار آن شد که ابتدا وجود عوامل درونی این پدیده در تراث اسلامی به رسمیت شناخته شود و سپس اندیشمندان مسلمان برای درمان این درد، به پالایش تراث دست ببرند و میراث اصیل اسلامی را از موارد اختلاف‌انگیز؛ اما ضعیف و بی‌سند بپرهیزند.
این نشست به مناسبت هفته پژوهش بود که همزمان به صورت آنلاین برای مخاطبان فضای مجازی پخش گردید.
