نشست علمی «اصول عدالت آموزشی از منظر اسلام با تأکید بر معارف نهجالبلاغه» روز سه شنبه تاریخ 1404/7/1 در نمایندگی جامعة المصطفی افغانستان با حضور اساتید و کارمندان نمایندگی برگزار گردید.
در این نشست علمی آقایان حبیب الله شریفی و محمدصادق عادلی کارشناسان و آقای محمدعارف صداقت دبیر علمی بودند.
نشست با تلاوت قرآن کریم آغاز شد و سپس آقای صداقت دبیر نشست به تبیین موضوعات نشست پرداخت، ایشان گفت: عدالت را محور آفرینش و اساس نظام اجتماعی معرفی کرد و گفت یکی از مهمترین عرصههای تحقق عدالت، حوزه تعلیم و تربیت است. هدف این نشست نیز تبیین اصول عدالت آموزشی بر پایه قرآن و نهجالبلاغه عنوان گردید.
در ادامه، آقای حبیبالله شریفی به تبیین مفهوم عدالت آموزشی پرداخت و آن را به معنای دسترسی عادلانه همه افراد به فرصتهای آموزشی کیفی دانست. او تأکید کرد که عدالت آموزشی تنها برابری ظاهری نیست، بلکه «برابری سازنده» است؛ یعنی نظام آموزشی باید محرومیتها و نابرابریهای اولیه را جبران کند.
آقای شریفی سپس اصول کلیدی عدالت آموزشی را بیان نمود: دسترسی برابر از طریق آموزش رایگان و اجباری، کیفیت یکسان با بهرهمندی از معلمان و امکانات مناسب، انعطافپذیری در توجه به تفاوتهای فرهنگی و فردی، و مشارکت خانوادهها و جامعه در فرایند آموزش. به گفته او، اجرای این اصول موجب کاهش شکاف طبقاتی و تقویت انسجام اجتماعی خواهد شد.
در بخش دوم نشست، آقای عادلی با استناد به قرآن و نهجالبلاغه، شش اصل بنیادین عدالت آموزشی در اسلام را مطرح کرد. این اصول شامل برابری در حق آموزش، جامعیت ساحتهای تربیتی، ایجاد توازن میان ابعاد تربیت، برابری در امکانات، عدالت در استفاده از منابع انسانی همتراز و توجه به تفاوتهای فردی بود.
آقای عادلی برای تبیین قرآنی، به آیه ۸۵ سوره اعراف اشاره کرد: «وَ لا تَبْخَسُوا النَّاسَ أَشْياءَهُمْ…» و آن را جامعترین قانون در حقالناس دانست. او همچنین به نامه ۵۳ نهجالبلاغه استناد کرد که امام علی (ع) فرمود: «فَليَكُن أَمرُ النّاسِ عندَكَ في الحقّ سواء…»، و آن را دلیلی روشن بر ضرورت برابری در حقوق، از جمله حق آموزش معرفی کرد.
در جمعبندی نشست تأکید شد که عدالت آموزشی بخشی جداییناپذیر از عدالت اجتماعی است. این عدالت به معنای فراهمسازی فرصتهای برابر آموزشی، توزیع عادلانه امکانات، توجه به تفاوتهای فردی و تضمین کیفیت یکسان برای همه است. تحقق این اصول، علاوه بر جلوگیری از تضییع حق آموزش، زمینه رشد علمی، انسجام اجتماعی و شکلگیری جامعهای متوازن و عادلانه را فراهم میسازد.