برگزاری نشست علمی «تعهدات و تکالیف دولت عربستان در قبال حجاج» در نمایندگی جامعة المصطفی افغانستان

نشست علمی با عنوان «تعهدات و تکالیف دولت عربستان در قبال حجاج» روز یکشنبه تاریخ 1403/3/20 در نمایندگی جامعة المصطفی افغانستان با حضور اساتید و دانشجویان برگزار گردید.
در این نشست علمی آقایان سید عزیزالله موسوی و سردار اخلاقی زاده کارشناسان و آقای سید جمال‌الدین موسوی دبیر علمی بودند.
نشست با تلاوت آیاتی از قرآن کریم توسط آقای زکریا فصیحی آغاز گردید. در ادامه آقای سردار اخلاقی زاده به ارائه سخنانش پرداخت و درباره تعهدات دولت عربستان نسبت به حجاج نکاتی را برای حاضران بیان نمود. به گفته وی حقوق بین الملل برای کشورهای که میزبان اتباع خارجی در قلمرو آن کشور است وظایفی را مشخص کرده است و این سوال به وجود می آید که آیا از منظر آموزه های حقوق بین‌الملل دولت عربستان در قبال حجاج تعهدی دارند و یا ندارند ؟
ایشان افزودند: در میان اندیشمندان حقوق بین الملل اختلاف نظر است. به طور کلی دو دیدگاه مطرح شده و عده از عالمان حقوق عمدتا حقوق خصوصی بر این باورند که کشور خارجی نسبت به اتباع خارجی تعهدی ندارند مگر اینکه تعهدی فی مابین صورت گرفته باشد. اما دیدگاه دیگری که در این باب مطرح است و بیشتر از جانب حقوق دانان حقوق بین الملل مطرح شده این است که وجود تعهد شرط نیست بلکه مقررات عرفی در این باب وجود دارد که دولت میزبان را نسبت به تعهدات و تکالیف در قبال اتباع خارجی بدون در نظر داشت ملیت و نژاد و مذهب ایشان حقوق ایشان را رعایت نماید. حق حیات و حق آزادی از جمله مصادیق این حقوق است.
آقای اخلاقی زاده در ادامه سخنان خویش در زمینه موجودیت یا عدم موجودیت معاهده بین المللی عام و چند جانبه تعهدات دولت عربستان در قبال حج گذاران گفتند: تا کنون معاهده چند جانبه و بین‌المللی تدوین نشده است فقط از جانب دولت‌ها به صورت فیما بین دولت مبدأ و دولت عربستان معاهداتی انجام شده است. برای نمونه بین ایران و عربستان و افغانستان برخی معاهدات و برخی پیمان‌های امضا شده است که بیشتر به مدیریت فرهنگی و اداری حجاج پرداخته شده است. با این وجود قواعد و اسناد عام بین‌المللی در قبال تعهدات دولت ها در قبال حضور اتباع خارجی در آن کشورها می‌تواند جنبه بین‌المللی داشته باشد. 
در ادامه برنامه آقای سید عزیزالله موسوی درباره منابع تعهدات و تکالیف دولت عربستان در قبال حجاج توضیح داده و بیان کردند: در قانون اساسی عربستان اصل اول قرآن کریم و سنت نبوی (ص) است و قرآن و سنت و قانون اساسی عربستان منابع دولت عربستان در زمینه تعهدات و تکالیف دولت عربستان در قبال حجاج است. همچنین منابع و مکتوباتی در این باب از جانب بنیان گزاران دولت عربستان تدوین و به کشورهای اسلامی ارسال شده است. فتاوا و بیانات فقهای کمیته امر به معروف و نهی از منکر از دیگر منابع در باب تعهدات و تکالیف دولت عربستان در قبال حجاج است.  
ایشان افزودند: از منظر آموزه های اسلامی هرجایی تکلیفی وجود داشته باشد حتما آنجا حقی در نظر گرفته شده است. و این تکلیف قطعا متوجه دولت عربستان است.
 آقای موسوی در اخیر مبانی و دلایل فقهی و حقوقی تعهدات و تکالیف دولت عربستان در قبال حجاج را برشمرده و گفتند: با استناد به برخی آیات قرآن کریم خانه خدا در مکه محل گرد آمدن و محل امن برای حضور مسلمانان است و بر اساس این آیه دولت عربستان باید بسترهای حضور حجاج و امنیت آنجا را فراهم کند. عربستان نباید هیچ تفاوتی میان حجاج کشور خودش و دیگر کشورها بگذارد. بر اساس برخی اسناد تدوین شده در عربستان حجاج تا زمانی که در حال ادای مراسم حج هستند به عنوان تابع کشور اسلامی عربستان هستند و خارجی تلقی نمی شوند.  
این نشست همزمان به صورت آنلاین از طریق رسانه های اجتماعی پخش گردید.