منتشر شده در : 1403/02/22
باز دید ها:30
نشست علمی «جنگهای مشروع از نظر فقه و حقوق بین الملل» در نمایندگی جامعة المصطفی افغانستان برگزار گردید.
نشست علمی «جنگهای مشروع از نظر فقه و حقوق بین الملل» در نمایندگی جامعة المصطفی افغانستان روز چهارشنبه تاریخ 1403/2/19 با حضور اساتید و دانشجویان نمایندگی برگزار شد.
نشست با تلاوت قرآنکریم توسط آقای ضیاء الرحمان ضیائی آغاز گردید و در ادامه آقای سید عزیز الله موسوی ابتدا به تعریف فقهی جنگ پرداخته و گفت: در فرهنگ اسلامی از جنگ مسلمانان به عنوان «جهاد» یاد میشود که عبارت است از به کار گرفتن توان و قدرت برای جنگیدن در راه خدا است. ایشان افزود: جهاد دارای ویژگیهایی است که براساس آنها نمیتوان هر جنگی را که برخی از مسلمانان میکنند، جهاد دانست بلکه مهمترین ویژگی جهاد آنست که برای خدا و در راه خداوند متعال باشد.
ایشان با استناد به کلام یکی از متفکران اسلامی افزود: جنگها از اتفاقات زمانهاند که با صلح و امنیت تعارض دارند درست مانند مرض که با سلامت بدن معارض است. بنابراین باید از راه اعمال سیاست، صلح را حفظ کرد و برای اجتناب از نقض صلح از طریق جنگ عمل کرد، درست مانند اقدامی که برای حفظ و تداوم سلامتی به عمل میآید. و بر همین اساس مدعی شد که، مسلمانان جنگ را اجتناب ناپذیر تلقی میکنند اما نه به دنبال جنگند و نه اشتیاقی به آن دارند.
آقای موسوی در بخش دیگری از سخنان شان به بیان مصادیق جنگهای مشروع پرداخت و خاطر نشان کرد که جنگهای دفاعی، تدافعی، تنبیهی و کمک و یاری رساندن به مظلومان، از مصادیق بارز جنگهای مشروع است که مستند به آیات محکم الهی و روایات و سیره نبوی و ائمۀ معصوم علیهمالسلام میباشند.
ایشان در تبیین «جنگ برای همدری و کمک به مظلومان» گفت: امروزه مردم مسلمان و مظلوم فلسطین صدای مظلومیتشان برای یاری طلبی بلند است ولی متاسفانه کشورهای اسلامی به خاطر ترس از قدرت های جهانی هیچ حرکتی از خودشان نشان نمیدهند در حالی که جا دارد اگر نمیتوانند به جهاد بپردازند حداقل از نظر مالی رزمندگان فلسطینی را کمک کنند و یا با فشار بر جامعه جهانی جلو سفاکی رژیم خون آشام صهیونیست را بگیرند یا حداقل مانع یاری رساندن به مردم مظلوم فلسطین نشوند و در خنثی کردن موشکهای تابوشکن ایران اسلامی همدست با صهیونیستها نگردند.
در ادامه آقای سردار اخلاقیزاده مطابق ادبیات حقوق بین الملل توضیح داد: در ادبیات حقوق بین الملل نه تنها جنگ بلکه هرگونه توسل به زور ممنوع است و در مواردی هم که جنگ مشروعیت پیدا میکند، موارد استثنایی هستند که از لحاظ حقوق بین الملل ادبیات خاص خودش را دارد و تحت عنوان «جنگهای مشروع» یاد نمیشود. در حقوق بین الملل جنگهای مشروع را تحت عناوین دیگر مثل دفاع مشروع و آنچه در فصل هفتم منشور سازمان ملل آمده، میتوان مورد بحث قرار داد.
ایشان در بخش دیگری از سخنانشان خاطر نشان کرد که، در بند 4 منشور سازمان ملل متحد هرگونه تهدید به زور و استعمال آن علیه تمامیت ارضی کشورها را ممنوع اعلام کرده است. یعنی نه تنها حق جنگ به رسمیت شناخته نشده بلکه حق تهدید به جنگ هم رسمیت ندارد. با این وجود در حقوق بین الملل هم استثنائاتی برای این اصل قائل شده است. حداقل دو استثنا در خود منشور سازمان بین الملل بیان شده است؛ یکی ماده 42 منشور سازمان ملل است که اقدامات شورای امنیت را تحت عنوان «سیستم امنیت جمعی» شامل میشود و دیگری ماده 51 منشور سازمان تحت عنوان دفاع مشروع است که روسیه حملهاش به اکراین را با توسل به همین اصل توجیه میکند.
آقای اخلاقی در اخیر ابراز کرد که، آمریکاییها به خاطر توجیه تجاوزات شان و ترورهایی که در کشورهای دیگر انجام میدهند در شرح ماده 51 منشور سازمان ملل ادبیاتی مثل دفاع پیشگیرانه را خلق کردند و با این حربه جنایات و اقدامات تروریستی شان را توجیه میکنند. مثل ترور شهید قاسم سلیمانی با این توجیه که ایشان در حال آمادگی برای حمله به منافع و مواضع آمریکا بود و به همین خاطر آمریکا او را به قتل رساند. اما از دیدگاه حقوق بین الملل دفاع پیشگیرانه در مسائل احتمالی هیچگونه توجیهی ندارد.