نشست علمی «نقش معارف در انکشاف علمی افغانستان؛ موانع و راهکارها» در نمایندگی جامعة المصطفى افغانستان برپا شد.

 پیش‌نشست همایش بین‌المللی انکشاف علمی در افغانستان تحت عنوان «نقش معارف در انکشاف علمی افغانستان؛ موانع و راهکارها» روز دوشنبه تاریخ 1402/7/17 در سالن دفاعیه نمایندگی جامعة المصطفى افغانستان برگزار گردید.
 آقایان علی‌نقی عرفانی، احسان‌الله رحیمی، سید مهدی عارفی کارشناسان نشست و آقای سید مهدی نوید دبیر نشست بودند.
آقای استاد عرفانی در ابتدا از زلزله فاجعه‌بار در هرات و جان باختن و مجروح شدن تعداد زیادی از هموطنان یاد نمود و با مصیبت‌زدگان همدردی کرد. ایشان سپس به معارف پرداخت و اظهار داشت:  معارف در ارتقای علمی و انتقال دانش، فرهنگ، سنن و مهارت‌ها نقش کانونی دارد. وی تربیت نیروی انسانی سالم، مفید، خلاق و مؤثر در جامعه را منوط به داشتن نهاد معارف سالم، به‌روز و کارآمد دانست. وی سپس به تحقیق انجام شده توسط چند نفر از دانشجویان که با راهنمایی و نظارت شخص ایشان در باره بودجه معارف کشور در 20 سال اخیر اشاره نمود و بیان داشت؛ این بودجه را اگر در مقایسه با سال‌های دوران جهاد و جنگ‌های داخلی در نظر بگیریم، پیشرفت قابل توجهی را شاهدیم، اما اگر آن را در مقایسه با کشورهای دیگر و حتی کشورهای همسایه در نظر بگیریم، متوجه می‌شویم که هنوز با معیارهای جهانی فاصله معناداری داریم. ایشان افزود که در سال 1381 بودجه قابل ملاحظه برای معارف در نظر گرفته شده بود، اما این بودجه برای معارف و در راستای اهداف این نهاد مصرف نشد. از آن زمان به بعد علیرغم اینکه سالانه به تعداد محصلان افزوده می‌شد اختصاص بودجه روند نزولی یافت و همان بودجه کاهش یافته نیز به دلیل فساد نهادینه شده در سیستم اداری افغانستان حیف و میل گردید. در نتیجه حقوق و معاشات معلمین افزایش نیافت و ساخت و اعمار مکاتب نیز از دستور کار خارج شد. 
آقای احسان الله رحیمی کارشناس دیگر نشست از تبعیض جنسیتی تاریخی در معارف سخن گفت و اظهار داشت در 20 سال اخیر تبعیض جنسیتی تا حد زیادی کاهش یافته بود اما شاهد بازگشت به وضعیت اسفبار گذشته هستیم. اکنون انگیزه برای به مکتب فرستادن دختران بسیار کاهش یافته و این فاجعه‌ی است که باید هرچه زودتر مرتفع شود وگرنه خسارت‌های جبران‌ناپذیر برای جامعه و ملت افغانستان دارد.
آقای سید مهدی عارفی کارشناس دیگر نشست به ارائه آمارهای پرداخت که از طریق بررسی داده‌های مختلف ملی و بین‌المللی در خصوص معارف افغانستان جمع‌آوری کرده بود. وی بیان داشت؛ آمار فاصله مکاتب در بخش‌های مختلف  افغانستان متفاوت است؛ در شهر کابل در هر دو کیلومتری یک مکتب هست اما در ولایت‌های مانند هلمند فاصله بین مکتب و خانه تا ١٥٣ کیلومتر می‌رسد. فاصله بین مکاتب در ولایت خوست ٨ کیلومتر، دربامیان ٥٠ کیلومتر و در بدخشان ٦١ کیلومتر است. ایشان در ادامه به سرانه هزینه‌های در نظر گرفته شده به معارف پرداخت و اظهار داشت؛ معاشات معلمین در افغانستان ماهانه برای هر نفر ١٢٠ دالر هست اما در جهان میانگین معاش یک معلم تقریبا به ٢٢٠٠ دالر آمریکایی میرسد. وزارت معارف در افغانستان برای هر شاگرد سالانه ٧٠ دالر مصرف می کند در حالیکه میانگین جهانی به‌طور نمونه در٣٠ کشور بررسی شده ١٣٠٠٠ دالر است.
آقای استاد عرفانی در جمع‌بندی نهایی اظهار داشت که با توجه به وضعیت موجود و فاصله‌ی معناداری که میان کشورما و کشورهای جهان و منطقه در ارتباط با معارف وجود دارد، ما نیاز به تلاش مضاعف داریم و باید به‌صورت همزمان در چند محور برای ارتقای معارف کار انجام شود. نخست مکاتب معیاری و مجهز در فواصل مکانی مناسب ساخته شود. در قدم دوم، معلمان روزآمد و معیاری تربیت شوند. سوم، محتوای کتابهای درسی روزآمد شود. چهارم، متد و روش‌های تدریس مورد تجدید نظر بنیادی واقع شود. در قدم پنجم، تکثر زبانی، مذهبی و فرهنگی در افغانستان در محتوای کتب درسی گنجانده شود. ششم، افزون بر مکاتب دولتی مکاتب خصوصی نیز تقویت شود تا زمینه برای رقابت و پویایی هرچه بیشتر فراهم گردد. 
این نشست علمی که به طور آنلاین نیز پخش گردید، با استقبال دانشجویان رشته اقتصاد واقع شد.