با توجه به ایام برگزاری مراسم عظیم حج و شرکت حجاج  جهان اسلام از کشورهای متعدد در این مراسم، نشست علمی "نقش حج در تقریب مذاهب اسلامی" در تاریخ 3/23/ 1403  از سوی دانشکده فقه وحقوق دانشگاه المصطفی کابل برگزار گردید. مراسم با تلاوت آیات قرآن کریم آغاز و پس از آن دبیر نشست کارشناسان نشست را دعوت و معرفی کردند.

دبیر نشست: دبیر نشست ضمن عرض تبریک به مناسبت ایام حج و بیان اهمیت و جایگاه حج در جامعه اسلامی، پرسش­های را از کارشناسان برنامه پرسیدند.

آقای دکتر ذاکری، یکی از کارشناسان نشست، در پاسخ به بیان ادبیات عنوان نشست، به توضیح رویکردها و تفسیر­های متعدد که از "اتحاد اسلامی" مطرح شده است پرداختند. وی در مقدمه سخنانش تفاوت بین دو اصطلاح "وحدت مذاهب" و "تقریب مذاهب" را بیان کرده و گفت: تقریب مذاهب نگاهی است علمی در راستای نزدیک کردن امت اسلامی با یکدیگر ولی وحدت مذاهب رویکرد علمی و سیاسی. ایشان هم­چنان به تاریچه تقریب مذاهب اشاره کرده و افزود این حرکت در آغاز بسیار کارکرد خوب داشت. 

دکتر ذاکری در ادامه سخنانش، به برداشت و تفسیرهای موجود از "تقریب مذاهب" پرداختند و پنج تفسیر و رویکرد موجود را در این زمینه بیان کردند:

برگزیدن یکی از مذاهب اسلامی و رها کردن مذاهب دیگر. براساس این تفسیر تمام مسلمانان باید وادار شوند که از یک مذهب پیروی کنند.

ادغام مذاهب اسلامی با حذف موارد اختلاف و اخذ مشترکات آنها. این رویکرد در واقع به ایجاد مذهب جدید خواهد انجامید.

ابداع مذهب جدید؛ همانگونه که مذاهب موجود در آغاز وجود نداشته­اند و در گذر ایام ایجاد و ابداع شده­اند، لذا برای وحدت مسلمین می­توان مذهب جدید ابداع کرد.

کنار گذاشتن تمام مذاهب موجود و پیروی از سلف صالح اسلامی. نمونه بارز و عینی این رویکرد سلفی­ها هستند.

حفظ مذاهب اسلامی و اخذ مشترکات و کنارگذاشتن موارد اختلاف آن­ها.

وی در ادامه سخنان خود، مورد پنجم را به عنوان بهترین تفسیر از اتحاد و تقریب اسلامی بیان کرده و افزودند مراد از تقریب، نزدیک کردن مذاهب اسلامی براساس همان باورهای مشترک است.

کارشناس دیگر این نشست دکتر روحانی، نخست به بیان اهمیت حج از منظر آیات قرآن کریم پرداخته و بیان داشتند: لازمه برادری مورد اشاره در قرآن، الفت و محبت است که در مراسم حج به بهترین وجه به نمایش در می­آید و شرکت کنندگان در این مراسم باید به آن اهتمام بیشتر بورزند. وی در ادامه گفتند وقتی حجاج از کشورهای مختلف اسلامی و مذاهب اسلامی در کنار هم قرار می­گیرند، با آشنایی از باورها و عقاید هم دیگر به مشترکات مذاهب بیشتر آگاهی پیدا می­کنند و این مسئله سبب تقریب و نزدیکی امت اسلامی را فراهم خواهد کرد.

وی در ادامه به کارآمدی حج در تقریب بین مذاهب اسلامی پرداخته و زمینه آن را در تفاهم، برجسته سازی وحدت در مسائل اساسی بین مذاهب مانند خدای واحد، قبله واحد و کتاب واحد دانستند. ایشان در پایان سخنان خود افزودند اگر مسلمانان در کنار هم باشند دشمنان اسلام نخواهد توانست هر نوع رفتاری را، مانند آنچه در فلسطین جریان دارد، علیه مسلمانان انجام دهند.

در پایان این نشست دبیرجلسه آقای دکتر فصیحی به جمع­بندی مطالب بیان شده پرداختند.

این نشست علمی همزمان به صورت ان لاین نیز پخش شد.